Steven Gundry Besin Paradoksu adlı kitabında yedi ölümcül bozguncudan birisi olarak yapay tatlandırıcıları işaret ediyor. Peki neden? Gerçekten yapay tatlandırıcılar zararlı mı? Yüzeysel araştırmalar yapay tatlandırıcıların zararlı olmadığı aksine faydalı olduğunu anlatsa da derin araştırmalar neler söylüyor?
Derin araştırmalara baktığımızda Aspartam’ın zararları üzerine yapılmış yüzlerce bilimsel çalışma olduğunu görmekteyiz. (11)
Bazı zararlar ise şunlardır;
METABOLİK SENDROM
Birçok çalışma, yapay tatlandırıcıları artan obezite, insülin direnci, Tip 2 diyabet ve metabolik sendrom riski ile ilişkilendirmiştir. Örneğin;
- 2016 tarihli “Besleyici Olmayan Tatlandırıcıların Metabolik Etkileri” başlıklı makalede açıklandığı gibi, birçok çalışma yapay tatlandırıcıları artan obezite , insülin direnci, tip 2 diyabet ve metabolik sendrom yaratmaktadır. (3)
- Aspartam ile tatlandırılmış bir içecek içmek, bir çalışmada Tip 2 diyabet riskini yüzde 67 (katılımcıların kilo alıp almadıklarına bakılmaksızın) ve metabolik sendrom riskini yüzde 36 artırdığı görüldü. (10)
İNME VE KALP KRİZİ
Amerikan Kalp Derneği (AHA) tarafından 2018 yılında yapılan bir araştırma haftada hiç veya sadece bir “diyet” içeceği içmeye kıyasla, günde iki veya daha fazla yapay olarak tatlandırılmış içecek içen 50 yaşın üzerindeki 81.717 kadın 12 yıl boyunca incelendi ve:
- İskemik inme için % 31 artmış risk
- Koroner kalp hastalığı riskinde % 29 artış
- Her tür felç için % 23 artmış risk
- Erken ölüm riskinde % 16 artış yaşadığını gösterdi. (5) (6)
KİLO
Endüstrinin iddialarının aksine, son 30 yılda yapılan araştırmalar, yapay tatlandırıcıların iştahı uyardığını, karbonhidrat isteğini artırdığını, yağ depolamasını ve kilo alımını teşvik eden çeşitli metabolik işlev bozuklukları ürettiğini göstermiştir. Örneğin;
- Araştırmalar, Splenda, Splenda Zero, Zero-Cal, Sukrana, Apriva, SucraPlus, Candys, Cukren ve Nevella gibi markalar altında satılan sukralozun metabolize edildiğini ve yağ hücrelerinde biriktiğini gösteriyor. (1) (2)
- 1986 gibi erken bir tarihte, bir yıl boyunca yaklaşık 78.700 kadını inceleyen bir çalışma , yapay tatlandırıcı kullanan kadınların, başlangıç ağırlıklarına bakılmaksızın, kullanmayanlara kıyasla kilo alma olasılıklarının önemli ölçüde daha yüksek olduğunu buldu.(7)
- 2005 yılında yayınlanan 25 yıllık San Antonio Kalp Çalışması, diyet gazlı içecek içenlerin normal gazoz içenlere kıyasla kilo alma olasılığının önemli ölçüde daha yüksek olduğunu buldu. Ortalama olarak, katılımcıların her gün içtikleri her diyet meşrubat için, önümüzdeki yedi ila sekiz yıl içinde fazla kilolu olma olasılıkları yüzde 65 ve obez olma olasılıkları yüzde 41 daha fazlaydı. (8)
- 9 ila 14 yaşları arasındaki 11.650’den fazla çocuk incelendiğinde. Günlük diyet içeceğinin her porsiyonunda 0.16 kg / m2’lik bir VKİ artışı elde edildiği görüldü. (9)
- 3.111 çocuğa bakan bir çalışma, özellikle diyet sodanın daha yüksek vücut kitle indeksi (VKİ) ile ilişkili olduğunu buldu. (12)
- Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü Büyüme ve Sağlık Çalışması, 10 yıl boyunca 9 ila 19 yaşları arasındaki 2.371 kızı izledi. Genel olarak hem normal hem de diyet soda tüketimi, toplam günlük enerji alımındaki artışla ilişkilendirildi. (13)
- Sukraloz, bağırsak bakterilerini % 50’ye kadar azaltır ve tercihen önemli insan sağlığı yararları olduğu bilinen bakterileri hedef alır. (4) Bu durum hem kilonuz hem de genel sağlığınız için önemli bir tehdittir.
YAPAY TATLANDIRICILARA TEPKİ GÖSTERİP GÖSTERMEDİĞİNİZİ BELİRLEMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ ADIMLARI İZLEYİN:
- 2 hafta boyunca beslenmenizdeki tüm yapay tatlandırıcıları çıkartın
- 2 hafta sonra tekrar yoğun bir şekilde yapay tatlandırıcıları tüketmeye başlayın
- Böylece tatlandırıcı tüketmediğinizde nasıl hissettiğinizi ve tatlandırıcı tükettiğinizde nasıl hissetiğinizi görün.
EN GÜVENİLMEZ ÜÇ ŞEKER ALTERNATİFİ:
1- aspartam
2- agave
3- sukraloz (splenda)
EN GÜVENİLİR ALTI ŞEKER ALTERNATİFİ:
1- Stevia
2- Luo Han Guo
3- Saf Glikoz
4- Şeker alkolleri
5- Manuka balı
6- Çiğ bal
KAYNAK:
(1) https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15287394.2018.1502560
(2) https://www.inverse.com/article/48416-will-splenda-make-me-fat
(3) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4661066/
(4) https://pdfs.semanticscholar.org/9f7b/f460d7f28a91489a1d64e4e0e40da042fe4e.pdf
(5) https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/STROKEAHA.118.023100
(6) https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190214115526.htm
(7) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3714671
(8) http://www.uthscsa.edu/hscnews/singleformat2.asp?newID=1539
(9) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2892765/
(10) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4197030/
(11) https://aspartame.mercola.com/sites/aspartame/studies.aspx
(12) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12850891/
(13) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16492426/
