Kronik yorgunluk sendromu sürekli yorgunluk halinin altta yatan tıbbi bir rahatsızlığın haricinde karakterize edildiği bir rahatsızlıktır. Uyku kaybı tipik olarak daha fazla yorgunluğa yol açsa da, uyku kaybını takiben öznel yorgunluk hislerinde de önemli değişkenlikler yaratır. Bu gibi durumlar sonucunda kişi daha düşük girişgenlik, daha kolay matematiksel problemlerin seçimi, daha düşük maddi hedefler, daha düşük çaba gerektiren aktiviteler vb. seçer.
Yorgunluk gibi uyku yoksunluğuna eşlik eden durumlar, fiziksel veya bilişsel sınırlamaları yansıtabilir ve davranışı doğrudan etkileyen kapasitede azalmaya işaret edebilir. Görev bağlılığındaki azalmalar, uykusuzluktan ve ortaya çıkan yorgunluğun neden olduğu yüksek bir görev zorluğu algısından kaynaklanabilir.
Kronik Yorgunluk Sendromu Nedir?
Yorgunluk sendromu, sürekli, sınırlayıcı ve kalıcı bir yorgunluktur. Çoğunlukla, açıklanamayan, ısrarcı ve tekrarlayan yorgunluğa sahip olursunuz. Bu, grip olduğunuzda veya çok fazla uykusuz kaldığınızda hissettiklerinize benzerdir. Kronik yorgunluk veya sistemik efor intolerans hastalığınız (SEID) varsa, sabahları uyumamış gibi hissederek uyanabilirsiniz. Ya da işe kendinizi veremeyebilir veya evde üretken olmayabilirsiniz. Günlük işlerinizi idare edemeyecek kadar yorgun olabilirsiniz.
Uyku yoksunluğu yaşayan bireyler, yaptıkları fiziksel aktivitelere olan bakış açılarında dahi değişimler yaşayabilir.
Örneğin; yorgunluk sendromu yaşayan kişiler, yaptıkları fiziksel aktivitelerin daha zor olarak algılanmasına yol açabilir(Engle-Friedman.,2018).
Kronik yorgunluk sendromu temelinde uyku bazlı sorunlar olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır;
1- Yetersiz uyku
Yetersiz uyku, size toparlanma konusunda zorluklar yaratarak yorgunluk düzeyinizin günden güne artmasına yol açabilir.
2- Uyku apnesi
Bazen uyuduğumuzu zannediyor olsakta uyku apnesine sahip olmak, gece boyunca uykunuzun sürekli bölünmesine yol açabilir. Bu durum size uyku kalitenizin bozulmasına bağlı olarak yorgunluk yaratabilir.
3- Aşırı Sıcak/soğuk ortamda uyku
Sıcak/soğuk ortamda uyumak, uyku esnasında rahatsız olmanıza yol açarak uyku kalitenizi olumsuz etkileyebilir
4- Gürültülü ortamda uyku
5- Sesli ortamda uyku
6- Yemek yedikten sonra uyumak
7- Aşırı su içtikten sonra uyumak
8- Ağızdan nefes alarak uyumak
9- Kafein içeren ürünler tüketerek uyumak
10- Evcil hayvan ile uyumak
KAYNAK:
Engle-Friedman, M., Mathew, G. M., Martinova, A., Armstrong, F., & Konstantinov, V. (2018). The role of sleep deprivation and fatigue in the perception of task difficulty and use of heuristics. Sleep science (Sao Paulo, Brazil), 11(2), 74–84. https://doi.org/10.5935/1984-0063.2018001
