Uykusuzluk kilo aldırır mı sorusu günümüzde yaşam kalitesini arttırmak isteyenlerin en fazla merak ettiği sorular arasındadır.
Uykusuzluk Kilo Aldırır Mı? Uykusuzluk ve Obezite İlişkisi
Günümüz uykusuzluk hastalığı toplumun en çok karşılaştığı uyumsuzluktur. Bu uyumsuzluk, özellikle günden güne artan obezite ile önemli bir ilişki içerisindedir (Cappuccio ve ark., 2008). Artan obezite ve uykusuzluk, erken dönemlerde bilim insanların dikkatini çekmiş ve 1965-1994 yılları arasında Uyku ve Vücut Kütle İndeksi arasındak ilişkiyi inceleyen bir araştırmada; Yeterli uykuya sahip olmayan kişilerin obezite riskinin %70 oranında yüksek olduğu görülmüştür (Nordin M.,2010).
Obezite ve Uykusuzluk Semptomları
Obezite ve kilo artışının kötü beslenme ve hareketsizlik ile ilişkisi olduğu artık tartışılmaz bir gerçek olmasına karşın; kötü beslenme ve hareketsizliğin arkasında da kötü uyku kalitesi yatmaktadır ve bu durumdan dolayı uyku bozukluğu ve uyku yoksunluğu, artan beden kitle indeksimizin sebepleri arasında yer almaktadır (Boden-Albala, Gangwisch, Heymsfield ve Malaspina, 2005).
Örneğin bir araştırma, 6 saatten az uyuyan insanların, daha fazla uyuyanlara kıyasla 3.2kg daha kiloludur. Bel çevresi ortalama 4cm daha geniş olduğunu göstermiştir (Potter GDM.,2017).
Ayrıca ay uyumanın bu kişilerin kilo verme sürecinde kaybettikleri yağın %50 oranında daha az olmasına neden olduğu, yağ yakımını sağlayan hormonları engelleyip, yağ depolamayı sağlayan hormonları aktif ettiğini de gösterilmiştir.
Gündüz uykusuzluk ve yorgunluk obez bireylerde sık görülen şikayetlerdir (Başoğlu, Yürekli, Taşkıranlar, Tuncel ve Yılmaz, 2011). Eğer sizlerde de bu sorunlar ortaya çıkmaya başladıysa dikkatli olun!
Obezite ve aşırı kilolu olan bireylerde görülen bazı uyku problemleri şunlardır;
- Obstrüktif uyku apnesi
- Gastroözofageal reflü hastalığı
- Depresyon
- Astım
- Osteoartrit (Dr.Anis Rehman.,2020).
Uykusuzluk ve obezite günümüzde yaşadığımız onlarca sorunun altında yatan major sebepler olmalarına karşın buna değiştirmeye yönelik bir davranış geliştirmekte zorlanıyoruz.
Uykusuzluk Kilo Aldırır Mı Sorusuna Ek Olarak: TV İzlemek Uykusuzluğu Nasıl Etkiler?
Uykusuzluğun nedenleri arasında gece saatlerinde TV izlemek yer almaktadır. Özellikle çocuklarda günden güne artan bu durum çocukların ilerleyen dönemlerde obez olma riskini artırmaktadır.
Örneğin; 5 yaşında bir çocuğun hafta sonları TV izlenme süresine eklenen her saatin, yetişkin dönemde obezite riskini % 7 oranında arttırdığı belirlenmiştir (Viner RM.,2005).
Başka bir çalışma da ise çocuğun TV izleme ve kilo artışı arasında güçlü bağlantılar olduğu ve her hafta TV izlemeye eklenen her saatin obezite riskini % 2 oranında arttırdığı belirlenmiştir (Robinson TN.,2001).
Normal şartlarda yaşla beraber azalma eğilimi görülen uyku, erken yaşta yetersiz uyku durumunun oluşması durumunda ilerleyen yaşlarda daha büyük bir uyku yetersizliği ortaya çıkarak daha büyük sorunlara yol açabileceği düşüncesini akla getirmektedir.
TV İzlemek ve Kilo Alımına Etkileri
TV izlemek, yarattığı mavi ışık ile uyku kalitemizi etkileyerek ve uzun süreli hareketsizliğe bağlı olarak obeziteye katkıda bulunduğu gibi TV’deki reklam içerikleri de kilo alımına yol açmaktadır.
Özellikle özel TV kanallarında toplam 81 adet reklam kaydedilmiş ve bu reklamların %23.2’sinin besin reklamı olduğu ve %18.3’ünün ise şeker ve şekerli besinlere yönelik reklamlar olduğu saptanmıştır .(Pekcan G.,2009).
Uyku ve Açlık/Tokluk
Uyku, beyinde bulunan hipotalamus adlı bölgede işlev gören leptin denilen iştah bastırıcı hormon ile ghrelin denilen açlık yaratıcı hormonlar arasında dengesizlik yaratır ve araştırmalar, yüksek toplam enerji ve yağ alımı, gece atıştırma ve aşırı yeme eğilimlerinin uykunun kısılmasıyla ilişkili olduğunu bildirmiştir (Dashti HS.,2015; Colles SL.,2007; Kant AK.,2004).
KISACASI;
Uykusuzluk, günümüzün en büyük sağlık sorunlarının temelinde yatan bir problemdir. Özellikle obezite gibi durumlara karşı kilo yönetimini sağlamak adına uyku düzenini yeniden kazanmak önemlidir.
KAYNAK:
Cappuccio F. P.,Currie A., Kandala N. K., Peile E., Stranges S., Taggart F. M., Michelle M. A.(2008). Meta-Analysis of shortsleepdurationandobesity in childrenandadults. Sleep,31(5):619-626.
Gangwisch J. E.,Malaspina D.,Boden-Albala B., Heymsfield S. B. (2005).Inadequatesleep as a risk factorforobesity: Analyses of the NHANES I. Sleep,28(10): 1289-1296.
Potter GDM, Cade JE, Hardie LJ. Longer sleep is associated with lower BMI and favorable metabolic profiles in UK adults: Findings from the National Diet and Nutrition Survey. PLoS One. 2017 Jul 27;12(7):e0182195. doi: 10.1371/journal.pone.0182195. PMID: 28750055; PMCID: PMC5531652.
Nordin M, Kaplan RM. Sleep discontinuity and impaired sleep continuity affect transition to and from obesity over time: results from the Alameda county study. Scand J Public Health. 2010 Mar;38(2):200-7. doi: 10.1177/1403494809357105. Epub 2010 Jan 11. PMID: 20064918.
Viner RM, Cole TJ. Television viewing in early childhood predicts adult body mass index. J Pediatr 2005;147:429–435.
Robinson TN. Television viewing and childhood obesity. Pediatr Clin North Am 2001; 48: 1017- 1025.
Pekcan G, Robertson A, Pomerleau J, Knai C. EURO-PREVOB-Prevention of Obesity in Europe Project Report for Turkey. Ankara, Project no. 044291, 2009. www.europrevob.eu
Dashti HS, Scheer FA, Jacques PF, Lamon-Fava S, Ordovás JM. Short sleep duration and dietary intake: epidemiologic evidence, mechanisms, and health implications. Adv Nutr. 2015;6:648–59. doi: 10.3945/an.115.008623.
Colles SL, Dixon JB, O’Brien PE. Night eating syndrome and nocturnal snacking: association with obesity, binge eating and psychological distress. Int J Obes (Lond) 2007;31:1722–30. doi: 10.1038/sj.ijo.0803664.
Kant AK, Graubard BI. Association of self-reported sleep duration with eating behaviors of American adults: NHANES 2005–2010. Am J Clin Nutr. 2014;100:938–47. doi: 10.3945/ajcn.114.085191.
Dr.Anis Rehman,”Obesity and sleep”, https://www.sleepfoundation.org/physical-health/obesity-and-sleep. Erişim: 26.01.2020
